Crni kumin (Nigella sativa), je značajna lekovita biljka, među širom populacijom poznata i kao čurekot ili kalinji. Sve blagodeti crnog kumina nisu ni danas u potpunosti ispitane i prepoznate, iako se poslednjih godina crni kumin sve više koristi u lečenju mnogih teških i upornih oboljenja za koje konvencionalna medicina nije dala kompletan odgovor. Da je crni kumin stara biljka poznata hiljadama godina pre nove ere govore nam spisi kao što su Biblija i Hadith. Stara istočnjačka medicina i ajurveda, crnom kuminu daju ogroman značaj i povezuju ga sa besmrtnošću. Naravno,da je ovo uslovno rečeno i na taj način se glorifikuju lekovita svojstva ove izuzetne biljke.
Neko vreme savremeni svet potisnuo je njegovu lekovitost. Poslednjih godina ljudi sve više tragaju za prirodnim lekovima na bazi biljaka da bi lečili bolesti kod kojih savremena konvencionalna medicina i sintetički lekovi (antibiotici) nisu dali rešenje. Crni kumin je preuzeo primat u lečenju mnogih upornih bakterijskih infekcija, parazita u crevima, poremećenog imuniteta, hormonalne i endokrinološke bolesti itd. Među zastupnicima prirodne medicine i ajurvede postoji termin “da crni kumin leči sve osim smrti”. Ovaj hiperbolički odnos ima za cilj da pokušamo shvatiti značaj i lekovita svojstva ove biljke, koja svoje korene vuče iz Indije, Azije i sa Mediterana.
Koristio ga je čuveni Faraon Tutankamon, a krčag sa semenom crnog kumina položen je u grobnicu egipatskog kralja kako bi ga imao pri ruci i na onom svetu. Eto koliko je bilo veliko verovanje o lekovitosti ove biljke. Danas, crni kumin možemo naći u prodavnicama zdrave hrane. Najčešće se prodaje u obliku hladno ceđenog ulja, pa se ulje crnog kumina koristi kao lek, tačnije kao pomoć u lečenju, kod mnogih bolesti i pokazao se kao izuzetno delotvoran.
Dejstvo crnog kumina naučno je potvrđeno, tako da se priče vezane za njegovu lekovitost ne temelje samo na legendama već na konkretnim slučajevima i iskustvima kao i na naučnim dokazima savremene medicine.
Savremena medicina pokazala je da crni kumin pozitivno utiče na veliki broj bolesti, ali posebno bi se mogla istaći autoimuna oboljenja poput multipla skleroze, astme, alergije, psorijaze, reumatoidnog artritisa itd. Naučno je potvrđeno, i to u preko 200 različitih istraživanja, njegovo antibakterijsko, antimikotično i antimikrobno dejstvo, pa se ovo ulje koristi kod lečenja infekcija određenim bakterijama kod kojih antibiotici nisu mogli pomoći. Kod lečenja upornih i teških infekcija kandidom, ešerihijom koli, streptokokama, virusima i drugim patogenim organizmima crni kumin se pokazao kao vrlo uspešan. Posle terapije njime retko su beleženi recidivi, a bakterije nisu pokazale stvaranje otpornosti na lekovita svojstva crnog kumina. Zbog toga je danas, kada mnogi oboleli od upornih infekcija napuštaju lečenje antibioticima jer ne daju rezultate, crni kumin sve traženiji, a naučna javnost svoje interesovanje usmerava na dalja ispitivanja njegovih blagodeti.
Da bismo se upoznali sa crnim kuminom značajno je reći da je to mediteranska začinska biljka poznata i kao čukerot, a neretko ga zovu i crni kim, iako je kim sasvim druga biljka i nema veze sa kuminom. Često možemo naći da se crni kumin izjednačava sa crnim kimom, međutim neophodno je da obratite pažnu prilikom kupovine ulja i tražite ulje od deklarisanog proizvođača pod nazivom ulje crnog kumina. Kasnije ćemo objasniti koje su razlike između kima i kumina.
Svakako, naučnici su potvrdili da je njegova moć upravo u njegovom sastavu i njegovom delovanju na imunološki mehanizam našeg organizma. Pospešuje imunitet i kako se često može čuti, crni kumin deluje kao blaga prirodna vakcina stimulišući imunološki sistem i gradeći barijeru u našem organizmu protiv niza patogena. Ajurveda preporučuje da crni kumin konzumiramo od početka proleća do kraja jeseni u kombinaciji sa prirodnim medom. Po njima je ovakva kombinacija i način unošenja crnog kumina u organizam najoptimalnija.
Dejstvo i nutrutivne vrednosti crnog kumina
Crni kumin ima preko 100 različitih lekovitih sastojaka koje ga čine jedinstvenom biljkom na svetu. Nutritivne vrednosti crnog kumina su veoma velike i zahvaljujući njima, uspečno može da leči veliki broj oboljenja a kao takav predstavlja prirodni antibiotik širokog spektra dejstva.
U svom sastavu sadrži monosaharide i polisaharide, nezasićene masne kiseline kao što je linolna i linoleinska. Upravo zahvaljujući ovim kiselinama crni kumin je odličan u borbi protiv kardiovaskularnih bolesti, pospešuje cirkulaciju i održava zdravlje moždanih ćelija. Takođe, sadrži karoten, gvožđe, natrijum, kalijum, kalcijum jod i druge važne oligoelemente i minerale. Velika količina askorbinske kiseline, nama poznatije kao vitamin C, čine ga glavnim saveznikom u borbi protiv raznih patogena, virusa i bakterija. Veoma je moćno antioksidativno sredstvo a poslednjih godina naučnici su utvrdili da ima i antitumorno dejstvo, te se može koristiti kao dopunska terpija u borbi sa određenim malignitetima.
Crni kumin se takođe koristi i u veterinarstvu, masti koje sadrže ulje crnog kumina koriste se u lečenju povreda kod životinja. Takođe, veterinari ga životinjama daju i oralno.
Naučnici su došli do različitih rezultata ispitivanjem semenki crnog kumina. Neki su se pokazali u laboratorisjkim uslovima, a veliki broj njegovih svojstava dokazana su na kliničkim, konkretnim slučajevima kod obolelih osoba. Neke od indikacija crnog kumina su:
- Antioksidativno – Detoksikuje i čisti organizam i zaustavlja aktivnosti slobodnih radikala.
- Antiinflamatorno –Otklanja upalne procese u organizmu, na koži i sluzokoži.
- Antibakterijsko – Ponaša se kao prirodni antibiotik, otklanja uporne infekcije različitim sojevima bakterija.
- Antimikrobno – Sprečava razvoj patogenih organizama, gljivica, virusa i bakterija.
- Antimikotično – Deluje protiv gljivca kao što je candida.
- Digestivno – Crni kumin pospešuje varenje, otklanja nadutost, reguliše rad žučne kese.
- Diuretično – Pospešuje izbacivanje viška vode iz organizma.
- Imunomodulator – Aktivno učestvuje na stimulisanju imunog odgovora organizma.
- Laksativno – Pomaže kod zatvora i tvrde stolice.
- Antitumorno – Speračava razvoj tumornog tkiva.
- Antiviralno – Odličan je saveznik u borbi protiv virusa.
- Analgetičko – Umanjuje bol.
- Antialegrijsko – Jačajući imunitet pomaže borbu protiv alergija.
Ko što smo već napomenuli odličan je za srce, smanjuje loš holesterol, ubrzava cirkulaciju, pomaže kod bolesti krvnih sudova. Crni kumin možemo takođe koristiti u lečenju bolesti pluća, astme, bronhitisa i upornog kašlja. Mogu ga koristi i pušači kod sindroma pušačkog kašlja.
Ne preporučuje se uzimanje ulja crnog kumina osobama koje su male transplataciju organa (jetre, srca, bubrega), jer povećava imuntet organizma, što može dovesti do odbacivanja presađenih organa.
Razlika između crnog kumina i kima – crnog kima
Ovo pitanje je svakako vrlo važno razrešiti kao ne bi došlo do zabune prilikom kupovine ulja crnog kumina. Crni kumin ima vrlo slično seme kao kim ali u biti to su dve različite biljne vrste. Semenke kima smo svi sigurno videli i probali koriste se najčešće za proizvodnju peciva i kao začin u mediteranskim jelima. Semenka kima je rebrasta, crna i savijena. Kim je samonikla biljka i ima plodove koje mi uglavnom nazivamo semenjem, a ustvari te semenke su plod biljke kima. Ukus im je intezivan, egzotičan, ima ukus anisa i mente vrlo je karakterističan i poseban. Iako se i za kim može reći da ima lekovita svojstva pa čak se i cedi ulje od kima, ta lekovita svojstva mnogo su slabija od lekovitog svojstva crnog kumina i zbog toga je bitno napraviti razliku i paziti prilikom kupovine.
Crni kumin ima manje semenke, koje imaju ukus više na citrus i blago slade. Neki proizvođači izjednačavaju crni kim sa crnim kuminom i možete naići na deklaracije gde je crni kumin isto što i crni kim. Da ne biste pogrešili najbolje bi bilo da pratite latinski naziv biljke što možete proveriti na deklaraciji na samom proizvodu. Nigella sativa (crni kumin, čurekot ili kalinji) je jednogodišnja biljka iz porodice Ranunculaceae. Poznata po svom plodu – crnom semenu koje se zove crni kumin (nemojte ga zameniti sa običnim kuminom, Cumunum cyminum, koji možete pronaći skoro u svakoj trgovini niti sa kimom – latinski Carum carvi).
Ulje crnog kumina
Rekli smo da su nutritivna svojstva ulja crnog kumina izuzetno velika i da sadrži sve prekopotrebne vitamine, minerale i oligoelemente. Ovo ulje kao i same semenke se koriste u redovnoj i svakodnevnoj ishrani u islamaskim zemljama, pa je stoga njegova drugotrajna upotreba neškodljiva. Ali ipak, u praksi se uglavnom koristi kao preventiva i u slučajevima lečenja određenih bolesti, po u napred utvrđenom uputstvu.
Kada se uzima u medicinske svrhe, koristite ga po uputstvu sa pakovanja uz savet stručnog lica. Najoptimalnije ga je koristiti tako što ćete 3×1 kafenu kašičicu ulja crnog kumina popiti 10-15 minuta pre obroka. Ulje se može pomešati sa kašičicom meda ili sa sveže ceđenim sokom pomorandže. Kada je terapija protiv tumora u pitanju, piti 3×1 po supenu kašiku. Ulje se može piti tri meseca u kontinuitetu, a onda se pravi pauza od mesec dana. Ciklusi pijenja ulja se mogu ponavljati po potrebi.
Doza za decu stariju od 3 godine je po pola kafene kašičice pomešati sa malo meda ili u voćnom soku. Piti dva puta na dan, pre jela. Ulje piti po potrebi, a za jačanje imuniteta – ulje crnog kumina piti bar dve nedelje u toku meseca.
Ulje crnog kumina sadrži omega 3 i omega 6 masne kiseline, kalcijum, gvožđe, fosfor, cink i bakar, – timohinon – fitohemikaliju koja se koristi čak i u lečenju epilepsije, zatim vitamine B1, B2 i B3, stearinsku, oleinsku, linoleinsku, miristinsku, palmitinsku i palmitoleinsku kiselinu, folnu kiselinu…
Naučno je dokazano da ulje crnog kumina pomaže kod diabetesa, sprečava razmnožavanje malignih ćelija, pospešuje porast ćelije koštane srži, uklanja nagomilane toksine, otklanja bolesti kože (npr. neurodermitis, ekcemi), razne alergije, visoki krvni pritisak, astmu, bronhitis, hemoroide, prehladu i kašalj, glavobolje, problem sa žučnom kesom, otežanu koncentraciju, hroničnu pospanost…
